Articles

• Metu la ĝustan demandon

  1er août, par Benoît BRÉVILLE — ĉefartikolo, Portugalio Portugalujo, ekstrema dekstro
  Laŭtlegado de la artikolo En 2017 estis 400 000 fremduloj en Portugalujo, kaj ekstrema dekstro ne ekzistis. Ok jarojn poste, ĝi enhavas 1,6 milionojn (15% de la tuta loĝantaro) kaj ekstrema dekstro estas la dua plej forta parlamentanaro. Konstatebla ie ajn en Eŭropo, la korelativeco inter (…)

• Kabiloj en Nov-Kaledonio

  30 juillet, par Ariane BONZON — Francio Francujo, koloniismo, Nova Kaledonio, Magrebo
  La "Ŝtoneto" enhavas malmulte konatan komunumon. Pli ol du mil magrebanoj estis deportitaj tien en la 19-a jarcento. Ili estas aliaj "viktimoj de la historio", kun kiuj kanakoj decidis kunhavi sian rajton pri memdetermino. Vidate el ĉielo, vico de blankaj ŝtonoj frapas la rigardon. Vidate de (…)

• La mito pri scienca neŭtraleco

  10 juillet, par Carlo ROVELLI — scienco, atomarmiloj
  La rilato inter scio kaj regpotenco neniam estis simpla. La unua estas parto de la dua, tamen politikaj kaj moralaj elektoj de sciencistoj estigas konkretajn efikojn sur niaj vivoj. Por bono, kaj foje por malbono. La historio de la 20-a jarcento ilustras la interplektaĵojn de la ligoj, kiuj (…)

• La stranga plumo de ChatGPT

  7 juillet, par Frederic KAPLAN — informadiko, teknologio
  Identigi tekston generitan per ChatGPT aŭ ajna alia programo : instruistoj, redaktoroj kaj ĵurnalistoj ĉiutage metas al si la problemon. Unu solvo konsistas en serĉado de ripetiĝantaj lingvaj formoj uzitaj de tiuj iloj. Strukturoj, kies ĉieesto riskas damaĝi la diversecon de la lingvo. Strangeta (…)

• En Finnlando, la integriĝa modelo trafas limojn

  3 juillet, par Élisa PERRIGUEUR — migrado, rifuĝintoj, migruloj, Finnlando
  Limigoj al familia grupiĝo, al azilrajto, al akiro de nacieco ... la finnlanda registaro reekzamenas sian sistemon por akcepto de rifuĝintoj, de fremduloj havantaj restadpremesojn aŭ laborpermesojn. En regno, kiu la pasintajn jarojn ŝajnis modelo pri integriĝo, tiuj ŝanĝoj spegulas la (…)